Amniyosentez Nedir? Amniyosentez Testi Ne Zaman ve Neden Yapılır?

Hamilelik, her kadının yaşamında hem umut hem de bilinmezliklerle dolu bir dönemdir. Bu yolculukta bazen bazı testlerle daha yakından bakmak, hem anne hem de bebeğin sağlığını korumak için önem kazanır.
İşte bu testlerden biri de, adı sıkça duyulan ama çoğu zaman yanlış anlaşılan amniyosentez testidir.

Amniyosentez Nedir?

Amniyosentez, gebeliğin belirli bir döneminde yapılan bir doğum öncesi tanı testidir.
Ultrason eşliğinde, karın duvarından ince bir iğne yardımıyla rahim içindeki amniyon sıvısından örnek alınarak yapılır. Bu sıvı, bebeğin içinde yüzdüğü ve hücrelerinden parçalar taşıyan doğal bir ortamdır.

Bu test sayesinde bebeğin:

• Kromozom yapısı (Down sendromu, Trizomi 18 gibi)
• Genetik hastalık riski (örneğin talasemi, kistik fibrozis)
• Nöral tüp defekti (omurilik açıklığı gibi)
  değerlendirilebilir.

Amniyosentez, %99’a yakın doğruluk payı olan bir tanı yöntemidir. Her anne adayına yapılmaz; ancak bazı gebeliklerde yüksek riskli durumlarda hekim önerisiyle uygulanır.

Amniyosentez Testi Ne Zaman Yapılır?

Amniyosentez, genellikle hamileliğin 15. ile 20. haftaları arasında yapılır. En ideal zaman dilimi ise 16. – 18. haftalar arasıdır. Bu dönemde:

• Amniyon sıvısı yeterli miktardadır
• Bebeğin dokuları yeterince gelişmiştir
• Risk oranı en düşük seviyededir

Bazı özel durumlarda daha erken (11–14 hafta) veya daha geç (21. hafta sonrası) yapılması da mümkündür. Ancak bu nadir ve istisnai durumlarda geçerlidir.

Bu test öncesinde genellikle ikili ya da üçlü tarama testleri, NT (ense kalınlığı) ölçümü veya detaylı ultrason gibi ön testler yapılmış ve risk saptanmış olur.

Amniyosentez Neden Yapılır?

Her hamilelik özeldir ve bazı gebeliklerde bebekle ilgili sağlık durumunu daha net anlamak gerekebilir. Amniyosentez testi, özellikle genetik hastalık riski yüksek olan anne adaylarına uygulanır.

En yaygın nedenler şunlardır:

🔹 İleri anne yaşı

35 yaş üstü gebeliklerde bebekte kromozom bozukluğu riski artar. Bu nedenle, doğum öncesi tanı amaçlı amniyosentez önerilebilir.

🔹 Tarama testlerinde yüksek risk saptanması

İkili, üçlü veya dörtlü tarama testlerinde Down sendromu ya da başka genetik hastalıklar açısından riskli sonuçlar elde edilmişse, kesin tanı için amniyosentez yapılır.

🔹 Ailede bilinen genetik hastalık öyküsü

Anne, baba veya yakın akrabalarda kalıtsal hastalıklar varsa (örneğin: talasemi, SMA, kistik fibrozis), bu hastalıkların bebeğe geçip geçmediği kontrol edilebilir.

🔹 Daha önce genetik hastalık taşıyan bebek öyküsü

Önceki gebeliklerde genetik bir hastalıkla karşılaşıldıysa, yeni gebelikte de kontrol amacıyla bu test tercih edilir.

🔹 Detaylı ultrasonda anormal bulgular

Ultrasonla bebekte yapısal farklılıklar, ense kalınlığı artışı, kalp boşluğu problemleri gibi işaretler görüldüğünde genetik inceleme için test önerilebilir.

Amniyosentez, bir tanı testidir. Yani “riskli olabilir” demek yerine, “kesin olarak var mı yok mu” sorusuna bilimsel yanıt verir.

Amniyosentez Testi Nasıl Yapılır?

Test genellikle uzman perinatolog ya da kadın doğum uzmanı tarafından yapılır. İşlem hem steril, hem de hassas bir ortamda gerçekleştirilir.

İşlem Adımları:

1. Ultrason ile değerlendirme yapılır.
   Bebeğin, plasentanın ve amniyon sıvısının konumu belirlenir. En güvenli bölge seçilir.
2. Cilt temizlenir, anestezi genellikle gerekmez.
   İğne batacağı bölge antiseptik ile silinir. Lokal uyuşturma yapılmadan iğneyle işleme geçilir (acısı iğne kan almaktan farksızdır).
3. İnce bir iğneyle karın duvarından geçilerek rahme ulaşılır.
   Amniyon sıvısından genellikle 15–20 ml alınır.
4. Sıvı steril tüpe konur ve genetik laboratuvara gönderilir.
   Alınan sıvıdaki hücreler incelenerek bebekteki olası kromozom anomalileri analiz edilir.

İşlem Ne Kadar Sürer?

Tüm işlem genellikle 5–10 dakika içinde tamamlanır. Sonrasında anne adayı yaklaşık 1–2 saat gözetim altında tutulur ve istirahat önerilir.

Amniyosentez Test Sonuçları Ne Anlatır?

Amniyosentezle alınan amniyon sıvısı, bebeğin genetik materyalini taşır. Laboratuvar ortamında bu sıvıdaki hücreler incelenerek kromozom sayısı ve yapısı, hatta bazı durumlarda genetik hastalık taşıyıcılığı hakkında bilgi verilir.

Testle tespit edilebilecek bazı durumlar:

• Down Sendromu (Trizomi 21)
• Edwards Sendromu (Trizomi 18)
• Patau Sendromu (Trizomi 13)
• Turner Sendromu (Tek X kromozomu)
• Talasemi, SMA, kistik fibrozis gibi kalıtsal hastalıklar
• Spina bifida gibi nöral tüp defektleri (bazı özel testlerle)

Test sonuçları ortalama 10–21 gün içinde çıkar. Bazen hızlı sonuç için “FISH testi” denilen ön çalışma da yapılabilir. Bu testle birkaç temel kromozom bozukluğu 48–72 saat içinde öğrenilebilir.

Sonuçlar kesin midir?

Evet. Amniyosentez, tarama testlerinin aksine tanı koydurucu bir testtir. Ancak nadiren (%0.1’den az) sonuçlarda tekrar gerekebilir.

Amniyosentez Riskleri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Amniyosentez genellikle güvenlidir. Ancak her tıbbi işlemde olduğu gibi burada da çok düşük de olsa bazı riskler mevcuttur. Bu nedenle işlem mutlaka deneyimli uzmanlar tarafından yapılmalıdır.

Olası riskler:

• Düşük riski: %0.1–0.3 arası (günümüzde bu oran oldukça düşmüştür)
• Enfeksiyon: Steril koşullarda yapılmazsa risk olabilir
• Sıvı kaybı: Çok nadir görülen bir durumdur
• Kasılma veya hafif ağrı: Genellikle geçicidir

Dikkat edilmesi gerekenler:

• İşlem sonrası 1–2 gün dinlenmek önerilir
• Cinsel ilişki, ağır egzersiz ve yolculuk ertelenmelidir
• Ateş, kanama, su gelmesi gibi durumlarda hemen doktorla iletişime geçilmelidir

Amniyosentez Yaptıran Anneler Ne Yaşar? (Duygusal Süreç)

Amniyosentez fiziksel olduğu kadar duygusal açıdan da zorlayıcı bir süreç olabilir. Anne adayları genellikle şu duygularla karşı karşıya kalabilir:

• “Ya bebekte bir sorun varsa?” düşüncesi
• İşlem sırasında ya da sonrasında bebeğe zarar verme korkusu
• Suçluluk, belirsizlik ve çaresizlik hissi
• Karar verme baskısı: “Yaptırmalı mıyım, beklemeli miyim?”

Bu hisler çok doğaldır ve birçok kadın bu süreçten geçer. Bu nedenle:

• Eş, partner ya da yakın çevrenin desteği çok önemlidir
• Doktorla açık iletişim kurmak kaygıyı azaltır
• Gerekiyorsa psikolojik destek almak, duygusal yükü hafifletebilir

Unutma, bir testi yaptırmak seni kötü bir anne yapmaz. Bilgi sahibi olmak, çocuğun ve kendin için en doğru kararları verebilmek adına bir adımdır. Bazen anne olmak, en zor kararları alabilme cesaretiyle başlar 💗

2025 Amniyosentez Ücreti Ne Kadar?

Amniyosentez fiyatları, testin yapıldığı sağlık kurumuna, şehir farkına ve sunulan hizmet kapsamına göre değişiklik gösterir. Devlet hastaneleri, özel hastaneler ve özel laboratuvar merkezlerinde ücretlendirme oldukça farklıdır.

Ortalama Fiyat Aralıkları (2025):

Bilinmesi Gerekenler:

• Fiyatlara genetik test analizi, doktor kontrolü ve ultrason eşliği dâhil olmayabilir.
• “FISH testi” gibi hızlı sonuç veren analizler ek ücret gerektirebilir.
• Devlet hastanelerinde işlemin ücretsiz yapılabilmesi için doktor raporu gerekebilir.
• SGK kapsamında yalnızca medikal gerekçe varsa işlem ücretsizdir (örneğin tarama testlerinde risk çıkması).

Sık Sorulan Sorular

Amniyosentez ağrılı bir işlem mi?
Hayır. Çoğu kadın sadece kan aldırmaya benzer bir batma hissi yaşar. Anestezi genellikle yapılmaz çünkü işlem oldukça kısa sürer ve dayanılabilir düzeydedir.

Testten sonra bebeğe zarar gelir mi?
Hayır. Günümüzde ultrason eşliğinde, deneyimli ellerde yapılan amniyosentez oldukça güvenlidir. Düşük riski %0.1 – 0.3 arasıdır ve çok nadirdir.

Sonuçlar ne kadar sürede çıkar?
Standart analizler için 10–21 gün arasında sonuç alınır. Hızlı test (FISH testi) yapılıyorsa temel kromozomlar için 48–72 saatte ön sonuç öğrenilebilir.

Amniyosentezle cinsiyet belli olur mu?
Evet. Kromozom analizi yapıldığı için bebeğin cinsiyeti %100 doğrulukla belirlenebilir.

İşlem sonrası nelere dikkat etmeliyim?
İlk 24–48 saat dinlenmek, ağır işler yapmamak, cinsel ilişkiden kaçınmak ve enfeksiyon belirtilerine karşı dikkatli olmak gerekir.

Tüm gebelere amniyosentez yapılmalı mı?
Hayır. Bu test yalnızca tıbbi gereklilik durumlarında önerilir. Tarama testlerinde yüksek risk varsa veya genetik hastalık şüphesi varsa tercih edilir.

Anne adayı isterse kendi isteğiyle yaptırabilir mi?
Evet, ancak işlemin riskleri ve gerekliliği mutlaka doktor tarafından değerlendirilmelidir.